بررسی اثر افزایش غلظت دی اکسیدکربن بر روی برخی از صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی دو گونه درختی زیتون تلخ و سروناز

غنی سازی دی اکسیدکربن درگلخانه ها می تواند به عنوان راهکاری برای کاهش زمان تولید، بهبود قدرت رشد و همچنین افزایش کیفیت گیاه استفاده شود. از طرفی با افزایش غلظت دی اکسیدکربن محیط در سال های آینده، مواجه هستیم. لذا تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر افزایش دی اکسیدکربن بر روی برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک نهال های دو گونه ی درختی زیتون تلخ ((melia azedarach linn. و سروناز (cupressus sempervirens l.var. cereiformis) در شرایط گلخانه ای انجام شد. سطوح دی اکسیدکربن استفاده شده عبارت بودند از سه غلظت 450 (شاهد)، 750 و 1100پی پی ام که به صورت طرح کاملا تصادفی در سه تکرار اجرا شد. نهال های دو گونه ی درختی به مدت دو ماه تحت تیمار دی-اکسیدکربن قرار گرفتند. سپس برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک آن ها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که غلظت های 750 و 1100 پی پی ام دی اکسیدکربن، تمام صفات مورفولوژیک به استثنای وزن خشک ریشه و ارتفاع ساقه و صفات فیزیولوژیک شامل میزان پرولین، ازت و محتوای آب نسبی برگ را به طور معنی داری در زیتون تلخ تحت تاثیر قرار داد. غلظت 750 پی پی ام دی اکسیدکربن، بیشترین اثر را بر روی صفات مورد مطالعه در این گونه داشت. به طوریکه میانگین وزن خشک اندام هوایی، بیوماس خشک و مقدار پرولین را به بیش از سه برابر و وزن تر اندام هوایی و ریشه و بیوماس تر را بیش از دو برابر نسبت به شاهد افزایش داد. بیشترین میانگین قطر یقه و میزان ازت این گونه هم در غلطت 750 پی پی ام مشاهده شد. همچنین غلظت های بالای دی اکسیدکربن به طور معنی داری سبب افزایش تعداد برگ ها به بیش از دو برابر و ارتفاع ساقه نسبت به میانگین شاهد در زیتون تلخ گردید. درسروناز نیز غلظت 750 پی پی ام دی اکسیدکربن میانگین میزان پرولین را به بیش از شش برابر نسبت به میانگین شاهد و بیش از دو برابر نسبت به غلطت 1100 پی پی ام افزایش داد. غلظت 750 همچنین بیشترین تاثیر را بر روی قطر یقه و مقدار ازت در این گونه داشت. و در غلظت 1100 پی پی ام ارتفاع ساقه و وزن تر اندام هوایی این گونه به طور معنی داری افزایش یافت. به طور کلی نتایج نشان داد که افزایش غلظت دی اکسیدکربن در هر دو گیاه باعث بهبود صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک خواهد شد.